Jak przewidzieć ludzkie zachowanie

Człowiek wbrew pozorom, to bardzo prosta maszyna, napędzana przez kilka pierwotnych zachowań, które każdego dnia kierują naszymi  poczynaniami. Znając ludzką naturę będziesz mógł przewidzieć postępowanie osób z Twojego otoczenia z zadziwiającą skutecznością.

Dwie informacje, jakie są nam potrzebne, aby przewidzieć ludzkie zachowanie

Popatrz wstecz na przeszłość, na tak olbrzymie przemiany mocarstw. Możesz i przyszłość przewidzieć. Będzie ona bowiem zupełnie taka sama co do formy i nie będzie mogła uwolnić się od rytmu widocznego w wypadkach teraźniejszych. Stąd też jest to wszystko jedno, czy bada się życie ludzkie w przeciągu lat czterdziestu czy lat dziesiątek tysięcy. Bo co więcej zobaczysz?Marek Aureliusz – Rozmyślania

Już w starożytnym Rzymie Marek Aureliusz zauważył, że przemiany ludzkich społeczeństw można w bardzo prosty sposób przewidzieć. Wystarczy mieć małą próbkę wcześniejszych wydarzeń.

Niestety reguła jak się wydaje ma zastosowanie tylko do prostych sytuacji. Całe sztaby tęgich głów tworzy wymyślne prognozy na temat różnych dziedzin gospodarki i polityki. Następnie wszyscy są zdziwieni kryzysami na giełdzie i zawieruszeniem na scenie politycznej.

A choćbyś pękł, nie zmieni się postępowanie ludzi.Marek Aureliusz – Rozmyślania

Nie od dziś wiadomo, że ludzka dusza jest niezmienna. Próżno jest oczekiwać, że dana osoba się zmieni czy to za pomocą naszych błagalnych próśb, gróźb czy innych daremnych prób. O wiele lepszym pomysłem będzie zaniechanie tego procederu i pogodzenie się z faktem, że ludzkie usposobienie jest odporne na metamorfozę. Zaoszczędzimy czas i nerwy.

Tylko tyle jest nam potrzebne, aby ludzkie poczynania nie miały przed nami tajemnic. Wystarczy wiedzieć:

  • Jak konkretna osoba postępowała w danej sytuacji wcześniej.
  • Przyjąć do wiadomości, że człowiek bardzo rzadko jest skory do jakiejkolwiek zmiany.

Z badań profesora Albert-László Barabasiego wynika, że prawie 93%. ludzkich zachowań jest do przewidzenia i można je opisać za pomocą dość uniwersalnego wzoru.

Brak informacji z przeszłości

A co, jeśli chcemy dowiedzieć się, jak ludzie zareagują na nową rzecz i związku z tym nie mamy informacji o wcześniejszym zachowaniu?  Za przykład mogą posłużyć nam grupy fokusowe zajmują się badaniami rynku, które mają określić zapotrzebowanie na produkt lub usługę. Jak wynika z badań jest to strata pieniędzy. Zogniskowane wywiady rynkowe nie są wstanie niczego przewidzieć. Produkt, który warto było wprowadzić na rynek okazywał się kompletną porażką.

Dlaczego się tak dzieje? Prognozy opierają się na pytaniu: „Jeżeli taki produkt pojawi się na rynku, kupisz go?” Pytanie, to jest skierowane do logicznej części umysłu i przez to jest ono skazane na porażkę, bo nie ma zbyt wiele wspólnego z rzeczywistością.

Zachowaniem ludzi tylko w minimalnym stopniu rządzi świadomy umysł. Większość osób nie jest wstanie przewidzieć, co zrobi lub co kupi w przyszłości, ponieważ naszymi działaniami rządzi nieświadomość. Gdyby ludzie wiedzieli jak postąpią jutro, to firmy fokusowe wypuszczałyby świetny produkt za produktem.

Firmy badające rynek nie mają informacji o przeszłości i nie wiedzą jak ludzie zareagują na ich produkt. Jedyne, co im zostaje to pytanie się ludzi o opinię. Jak widać jest to sposób nieskuteczny, bo ludzie nie wiedzą jak zachowają w przyszłości.

Mając na uwadze nieporadność analityków i firm fokusowych można stwierdzić, że jesteśmy wstanie przewidzieć tylko proste ludzkie zachowania i bardzo ogólnie zjawiska polityczno-społeczne.

Jedna głowa dwa umysły

Umysł każdego z nas dzieli się na część świadomą i nieświadomą. O ile możemy się porozumieć ze świadomą częścią umysłu, to raczej wiarygodna komunikacja z nieświadomością jest niemożliwa. Świadomy umysł potrafi obliczać, oceniać, porównywać, zestawiać dane i spełnia funkcje poznawcze. Nieświadomy umysł podejmuje szybkie decyzje pod wpływem stresu i prawie nigdy się nie myli. Nieświadomość wysyła ciału polecenia, aby postąpiło w określony sposób, siła ta jest ogromna i trudno na krótką metę zmienić podjętą przez tą część umysłu decyzję. Ogólnie rzecz biorąc nieświadomy umysł po prosu reaguje na zaistniałą sytuacji, jest reliktem naszej ewolucji.

Musimy zdać sobie sprawę, że te dwa umysły stoją często ze sobą w sprzeczności. Świadomy umysł chce być dokładny i precyzyjny, podczas gdy nieświadomy umysł chce po prostu dobrze się czuć. Kiedy stawiamy sobie jakieś świadome cele, np. schudnąć, znaleźć inną pracę, założyć firmę, na przeszkodzie do ich osiągnięcia stoi nasz nieświadomy umysł, który obawia się tego, co nieznane. To prosty mechanizm przetrwania. Droga do pracy, którą pokonywaliśmy wcześniej wydaje nam się bezpieczna. Rozszerzenie granic naszego zachowania wydaje się naszemu nieświadomemu umysłowi niebezpieczna i próbuje sprawić abyśmy poczuli się okropnie na samą myśl zmiany trasy do pracy.

Dlatego więc naszym życiem rządzą głęboko zakorzenione nawyki, a ich zmiana wymaga od nas bardzo intensywnego i świadomego wysiłku. 90% ludzi nie jest wstanie podjąć się takiego działania. Oto przyczyna, dlaczego człowiek robił te same rzeczy wczoraj, robi je dzisiaj i będzie robił w przyszłości. Nieświadomość uniemożliwia nam zmianę nawet, jeśli tego świadomie bardzo chcemy. Musisz się przyzwyczaić do myśli, że  jeśli jesz  fast foody raczej nie uda Ci się przejść na zdrowe odżywianie. Nienawidzisz ćwiczyć? Prawdopodobnie zostanie tak na zawsze. Nienawidzisz swojej pracy? Lepiej się przyzwyczaj, bo z wielką dozą prawdopodobieństwa w niej zostaniesz(o ile szef sam Cię nie wyrzuci). Zmiana oczywiście jest możliwa, ale wymaga od nas bardzo dużego świadomego wysiłku, aby się zmienić.

Zupełnie obcy nam ludzie są wstanie niemal tak samo trafnie przewidzieć nasze zachowanie jak my sami.

Dlatego jeśli wiesz jak ludzie zachowywali się w przeszłości, ich przyszłe poczynania nie będą dla Ciebie tajemnicą. A gdyby ktoś Cię zaskoczył, potraktuj to jako wyjątek potwierdzający regułę.